1975 онд Ардын Их Хурлын Тэргүүлэгчдийн 84 дүгээр зарлиг, 1995 оны УИХ-ын 26 дугаар тогтоолоор 927109.9 га талбай бүхий Говийн их дархан цаазат газрын Б хэсгийг улсын тусгай хамгаалалтад авсан байдаг. Байгаль орчны сайдын 1990 оны 98 дугаар тушаалаар Говь-Алтай аймгийн Бугат сумын Биж багт “Тахь үржүүлэх хэсэг”, Байгаль орчны сайдын 1996 оны 02 дугаар тушаалаар “Тахь нутагшуулах эрдэм шинжилгээний туршилтын төв”, Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайдын 2009 оны 75 дугаар тушаалаар Говийн их дархан цаазат газрын Б хэсгийн хамгаалалтын захиргааг байгуулж, Говийн их дархан цаазат газрын Б хэсэг , Алаг хайрхан уулын байгалийн нөөц газар, Шаргын байгалийн нөөц газруудыг хариуцуулах болсон юм. Тэгвэл “Зарим газрыг улсын тусгай хамгаалалтад авах тухай” Монгол Улсын Их Хурлын 2019 оны 41 дүгээр тогтоолоор говийн их дархан цаазат газрын Б хэсгийн нутаг дэвсгэрт ирвэс, тахь зэрэг нэн ховор амьтан, аргаль, янгир, хулан, хар сүүлт зээр зэрэг ховор амьтад тогтвортой байрших, шилжилт хөдөлгөөн хийх, ашигт малтмалын үйл ажиллагаанаас хамгаалах зэрэг үндэслэлээр 911 мянган га талбайгаар өргөтгөснөөр, нийт талбайн хэмжээ 1.8 сая га болжээ.
Өнөөдрийн байдлаар тус дархан цаазат газарт 350 тоо толгой тахь сэргээн нутагшиж, 13000 орчим хар сүүлт зээр, 9000 орчим хулан зэрэг ховор амьтад тогтвортой байршиж байна. Үүнтэй холбогдуулан дархан цаазат газарт хамгааллыг оновчтой, түргэн шуурхай хэрэгжүүлэх нөхцөлийг хангах зорилгоор Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайдын 2021 оны А/45 дугаар тушаалаар зөвхөн Хамгаалалтын захиргааны нэрийг “Зүүнгарын говийн дархан цаазат газрын хамгаалалтын захиргаа” болгон өөрчилж, байршлыг Ховд аймгийн Алтай суманд шилжүүлэхээр шийдвэрлэсэн байна. Говийн их дархан цаазат газрын А, Б хэсгийн хамгаалалтын захиргааг олон нийт маш их андуурдаг бөгөөд мазаалай, хавтгай, тахь аль хэсэгт амьдардаг талаар байнга төөрөлдөх зэрэг асуудал гардаг тул Хамгаалалтын захиргааны нэрийг холбогдох мэргэжлийн байгууллагын саналуудыг үндэслэн Зүүнгарын говийн дархан цаазат газар болгон өөрчилжээ. Мөн хамгаалалтын захиргаа нь Говь-Алтай аймгийн Бугат сумын Тахийн талаас тус дархан цаазат газрын баруун хэсэг буюу Ховд аймгийн Булган суманд хүрч ажиллаж чадахгүй байгаатай холбоотойгоор хууль бус зөрчлүүд гарч, хяналт шалгалтын ажлыг илүү өртөг зардалтайгаар хэрэгжүүлж байсан юм. Тус дархан цаазат газрын 65 хувь нь Ховд аймаг, 35 хувь нь Говь-Алтай аймагт тус тус харьяалагддаг ба дархан цаазат газар нутгийн 40 хувь нь Ховд аймгийн Алтай сум, 25 хувь нь Говь-Алтай аймгийн Бугат суманд хамаардаг тул Алтай сумаас хяналт шалгалтын ажлыг шуурхай хүргэх боломжтойгоос гадна өнгөрсөн хугацаанд хийсэн судалгаа шинжилгээний ажлаар хулан, хар сүүлт зээр хамгийн эрсдэлтэй өвлийн хугацаанд Ховдын нутагт өвөлждөг нь тогтоогдсон тул тухайн амьтдын хамгаалалтыг эрс сайжруулах боломж нээгдэж байна.
Ховд аймгийн Алтай суманд 1 га газарт хамгаалалтын захиргааны Сургалт сурталчилгаа-мэдээллийн төвийн нийт 825 м талбайтай барилгын зураг төслийг Олон улсын тахь групп нийгэмлэгийн санхүүжүүлэлтээр боловсруулан батлуулж, Холбооны Бүгд Найрамдах Герман Улсын Биологийн олон янз байдлыг хамгаалах, уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох нь төслийн хүрээнд 2022 онд барьж байгуулахаар төсвийг бүрэн шийдвэрлээд байна.
Одоогоор сэтгэгдэл алга байна
